صنایع نظامی در جهان سوم

author

  • دکتر سعیده لطفیان
Abstract:

در اوایل دهه 1960‘ حدود 23 کشور درجهان سوم دارای امکانات تولید داخلی تسلیحات بودند و پس از گذشت 20 سال تعداد این کشورها به 54 رسید. به عبارت دیگر ‘ حدود نیمی از کشورهای درحال توسعه به سوی نظامی شدن بیشتر گام برداشتند . دربین این گروه‘ 42 کشور مهمات‘ 33 کشور کشتیهای جنگی ‘ 27 کشور سلاحهای کوچک ‘ 16 کشور هواپیمای جنگی ‘ 11 کشور خودروهای زرهی ‘ و 8 کشور موشک تولید می کنند. ارزش تولید تسلیحات در جنوب ‘ درسال 1950 معادل با 3/2 میلیون دلار بودکه تقریبا برابر با هزینه ساخت یک تانک اصلی رزمی در اواسط 1980 می باشد. در دهه 1950 ‘ تولید تسلیحات در جنوب بسیار محدود بود و فقط تعداد کمی از کشورهای درحال توسعه (مانند آرژانتین ومصر) ‘ وتاحدی هندوستان‘ کلمبیاوکره شمالی در این زمینه فعال بودند. در دوره زمانی 1984-1950‘ ارزش تسلیحات تولید شده درجنوب بالغ بر 6390 میلیون دلار گردید . شمار کشورهای جهان سوم که دارای توانایی تولید تسلیحات هستند‘ رو به افزایش گذارده است. نظری به جدول شماره 1 نمایان می سازد که سطح وابستگی صنایع نظامی جهان سوم به کمکهای خارجی تا حدی کاهش یافته است. از دهه 1950 تا اوایل دهه1980 کشورهای هندوستان‘ اسراییل ‘ افریقای جنوبی‘ برزیل ‘ تایوان ‘ کره شمالی ‘ آرژانتین ‘ کره جنوبی ‘ مصر واعضای آسه آن‘ به ترتیب دارای مهمترین صنایع نظامی جنوب بودند. جالب توجه است که به وجوه مشترکی که بین آنان مشاهده می شود‘ اشاره کنیم . این شباهتها ی آشکار عبارتنداز: الف) در این دوره زمانی ‘ تحت تحریم تسلیحاتی بین المللی (مانند افریقای جنوبی) ‘ یا جمعی (ماننداسراییل) و یا یک جانبه (مانند هندوستان) واقع شده اند. ب) درگیر جنگ یا اختلافهای دیرینه با همسایگان خود و یا قدرتهای بزرگ بوده اند. ج) در گیر مسابقه تسلیحاتی برای رسیدن به هدف تفوق نظامی بر رقیب منطقه ای خود بوده اند. د) د ارای روابط نزدیک سیاسی – نظامی با قدرتهای بزرگ بوده ‘ از پشتیبانی آنها برخوردار شده و دریافت کننده عمده کمکهای اقتصادی و نظامی خارجی بوده اند. ة) درمقایسه با سایرکشورهای جهان سوم‘ ازامکانات مالی و اقتصادی (منابع طبیعی و نیروی انسانی) بیشتری برخوردار بوده اند. ز) در طول تاریخ سیاسی خود مکرر تحت کنترل رژیمهای نظامی (آرژانتین ‘ برزیل ‘ مصر ) و یاشبه نظامی (اسرائیل ‘ کره شمالی) قرار گرفته اند. به عبارتی دیگر‘ نظامیان در تصمیم گیریهای سیاسی آنها نقش مهمی را بازی کرده اند. یکی از دلایل توجه دولت اسراییل به گسترش تولیدات نظامی و افزایش صادرات اسلحة‘ این است که بسیاری از نخبگان سیاسی اسراییل را نظامیان حرفه ای این کشور تشکیل میدهند . افسران عالی رتبه نیروهای مسلح ‘ پستهای رده بالای مدیریت موساد‘ پلیس مرزی ‘ گارد کشوری‘ اداره فرودگاهها‘ وزارت کشور و سایر اداره های دولتی را به عهده دارند. ژنرالهای اسرائیلی به مقام ریاست صنایع نظامی گوناگون (چه دولتی و چه غیر دولتی) رسیده و در نتیجه صنایع غیر نظامی نیز به سمت تولیدات نظامی سوق داده شده اند. یک سوم از تمام ژنرالهای بازنشسته به مقامهای سیاسی رسیده‘ و از 1967 به بعد تعداد قابل توجهی از اعضای کابینه و نمایندگان پارلمان را نظامیان سابق اسراییلی تشکیل داده اند. پیش از 1967‘ وزرای دفاع غیر نظامی بودند‘ ولی از آن به بعد چهار نظامی ارشد (موشه دایان‘ ازروایزمن‘ آریل شارون و اسحاق رابین) ‘ به وزارت دفاع منصوب شده اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

امنیت ملی در جهان سوم

بحث امنیت ملی و حفظ امنیت ملی، یکی از وظایف اصلی دولتهاست.امنیت از چنان جایگاهی در میان دولتها برخوردار است که در سیاست بین‌الملل از آن با عنوان سیاستهای اعلی 1 نام برده می‌شود.حفظ و تأمین امنیت، ضرورتی انکارناپذیر برای تمامی دولتها و اشکال مختلف دولت است؛به گونه‌ای که فقدان امنیت به معنی فقدان حیات ملی، سرزمینی و جمعیتی کشورها تلقی می‌شود.با این‌حال، امنیت ملی از لحاظ مفهوم بسیار مهم است.این م...

full text

جغرافیای نظامی (قسمت سوم)

در مطالعات و بررسی جغرافیای نظامی، تاکید بر شیوه تحلیل ناحیه ای است، لیکن در اغلب موارد نواحی و مناطق مورد بحث در محدوده تقسیمات سیاسی کشور و استانی مورد بررسی قرار می ­گیرد.

full text

تأملی بر بوروکراسی در کشورهای جهان سوم

نخستین بار در سال 1745 "ودِگورنی" اصطلاح بوروکراسی را به کار برد. "بورو" به معنی اداره و میز تحریر است که با افزودن واژه "کراسی" یعنی حکومت کردن مفهوم "حکومت مقامات اداری" از آن استنباط می شود. اصطلاح بورورکراسی در ابتدا به صورتی نکوهنده به کار می رفت که این نگرش تا امروز نیز ادامه داشته و آن را معادل با کاغذ بازی، ناکارایی و اتلاف وقت و منابع می دانند. از نظر بسیاری از جامعه شناسان "بوروکر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 34  issue 0

pages  -

publication date 1995-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023